Tôi được biết Sư bà Diệu Không từ năm 1963, khi Sư bà đến chùa Ấn Quang nộp đơn xin tự thiêu để phản đối chính quyền Ngô Đình Diệm đàn áp Phật giáo. Việc làm này khiến tôi suy nghĩ Sư bà có chí hướng quá cao thượng, nên tôi mới tìm hiểu về hành trạng của Sư bà.
Sư bà xuất thân từ gia đình quyền quý, nhưng lại phát tâm hiến dâng cuộc đời cho đạo pháp và dân tộc. Và đặc biệt hơn nữa, Sư bà đã phát tâm Đại thừa, tận tâm tận lực chăm lo cho tứ chúng. Điều vô cùng quý báu này đã thể hiện rõ nét hình ảnh cao đẹp của một người hảo tâm xuất gia. Đó chính là căn lành sâu dày, thuần thục của Sư bà đối với Phật pháp, không màng đến nếp sống quyền thế, hưởng thụ, mà chỉ dốc tâm tu học và xiển dương Chánh pháp.
Nhìn lại công hạnh của Sư bà Diệu Không, chúng ta thấy có nhiều điểm đáng kính trọng. Trước nhất là công lao của Sư bà đóng góp cho phong trào Chấn hưng Phật giáo miền Trung thật đáng kể.
Sư bà đã xây dựng nhiều Ni viện, sáng lập, trùng tu nhiều chùa Ni. Từ đó, Sư bà đã phát triển Phật sự vào miền Nam. Sư bà là người đầu tiên sáng lập Ni trường ở Sa Đéc. Ở TP. Hồ Chí Minh cũng có nhiều trung tâm đào tạo chư Ni với sự giáo dưỡng của Sư bà như chùa Từ Nghiêm, Dược Sư, Diệu Tràng, Diệu Pháp, Diệu Giác.
Sư bà Diệu Không còn góp công rất nhiều trong việc xây dựng Đại học Vạn Hạnh, viện đại học Phật giáo đầu tiên của Việt Nam.
Sư bà cũng góp phần đắc lực trong việc sáng lập Nhà in Liên Hoa để in kinh sách Phật giáo và Nguyệt san Liên Hoa là tờ báo Phật giáo sống lâu nhất tại miền Trung.
Về từ thiện xã hội, thể hiện tinh thần từ bi, Sư bà đã thành lập nhiều cô nhi viện, ký nhi viện trên khắp thành thị, thôn quê miền Trung.
Song song với việc hộ trì Chánh pháp nói trên, Sư bà Diệu Không đã dịch các bộ kinh luận quan trọng là Thành duy thức luận, Du-già sư địa luận, Lăng-già tâm ấn, Di Lặc hạ sanh kinh, Đại trí độ luận, Trung quán luận lược giải, Hiển thật luận… Sư bà còn sáng tác rất nhiều tập thơ văn khuyến tu. Mặc dù làm được nhiều việc như thế, nhưng Sư bà không quên Bát kỉnh pháp.
Đạo hạnh và tri thức của Sư bà Diệu Không tỏa chiếu rạng rỡ trên bước đường hành đạo, là tấm gương ngời sáng cho hành giả đời sau học tập. Thiết nghĩ trong nhà đạo của chúng ta có được nhiều bậc tu hành tài đức như Sư bà Diệu Không, chắc chắn Phật pháp phát triển vững mạnh, dài lâu.
HT.Thích Trí Quảng
