Khi cuộc sống của Tăng chúng đã ổn định và được tự giác duy trì, thì Tôn giả Xá Lợi Phất lại khéo giấu mình vào những hi sinh thầm lặng, trong sự tận tụy không ngơi nghỉ.
Tâm hồn của Ngài luôn đặt vào cả đại chúng. Với tài y lý, Ngài trực tiếp đảm nhận việc thuốc thang chữa bệnh. Trong những mái am nhỏ, dưới bóng của những rặng tre, bên cạnh dòng suối reo, thi thoảng mọi người lại bắt gặp bóng dáng của vị Thượng Thủ đang chăm sóc cho các Tỳ kheo bị ốm. Trong những buổi du hành, Ngài thường không dẫn đầu chư Tăng hoặc ngay sau Thế Tôn mà lại hay ở cuối hàng, hướng mắt dõi theo từng bước chân của chư Tăng để có thể giúp đỡ các vị khi cần. Do vậy, trong một lần Ngài về nơi tạm trú rất trễ và không còn chỗ nằm. Ngài mỉm cười an vui dành tặng nơi nghỉ ngơi tốt nhất cho huynh đệ, phần bản thân mình thì lặng lẽ giăng lều giữa tán cây, tọa Thiền suốt đêm, làm bạn với sao trời và tiếng côn trùng trên đất.
Uy đức của một vị Thượng Thủ đầy trí tuệ, bản lĩnh đã khiến Chư Tăng nể phục. Bên cạnh đó, tấm lòng luôn bảo bọc thương yêu đã đưa Ngài trở thành hình ảnh một người anh cả mẫu mực trong Tăng đoàn. Nhờ vậy, Ngài đoàn kết Tăng đoàn một cách hiền hòa tự nhiên. Mỗi lời chỉ bảo, hướng dẫn, khuyến tấn đều được Chư Tăng lắng nghe và vâng lời trong niềm quý kính.
Mỗi khi Đức Thế Tôn giảng một bài Kinh, Tôn giả Xá Lợi Phất sẽ là người hệ thống hóa, đúc kết những tinh hoa rồi giải thích lại chi tiết, cụ thể cho những vị Tỳ kheo hoặc cư sĩ còn chưa hiểu. Ngài cũng thường xuyên khéo léo nhắc nhở, khuyến tấn huynh đệ mình tiến tu.
Lúc hướng dẫn huynh đệ như thế, Ngài vô cùng nhu nhuyễn, nhẫn nại, uyển chuyển và kiên trì như suối nguồn ngọt mát. Khi các vị còn chỗ chưa thâm hiểu, Tôn giả chẳng ngần ngại giảng giải, bảo ban, có khi lặp đi lặp lại cả trăm lần. Mỗi lần Ngài lại mở ra một khía cạnh khác nhau, lấy những hình ảnh phong phú làm ví dụ: một chiếc lá úa sắp lìa cành, tiếng sóng hải triều đập vào vách đá, một dấu chân voi trong đêm còn in đậm trên nền đất, những mái nhà lợp đơn sơ bên triền núi… Tất cả đều sẽ khiến tâm của thính giả tràn ngập niềm hứng khởi để tiếp tục thăng hoa trên đại lộ giải thoát. Số người được Tôn giả trợ duyên, hóa độ để đạt được những Thánh quả tâm linh nhiều vô số, có thể kể đến như Tôn giả A Nậu Lâu Đà (Anuruddha), đại tín chủ Cấp Cô Độc (Anathapindika), Trưởng lão Bhaddiya…
Trích “Thánh độ mệnh – Tôn giả Xá Lợi Phất (Sariputta)”
Thượng tọa Thích Chân Quang
