New York Times – Tờ báo lớn nhất ở Mỹ đã dành một mặt báo tại trang chủ để chia sẻ về sự kiện Thiền sư Thích Nhất Hạnh viên tịch tại Tổ đình Tử Hiếu – Huế, Việt Nam.
Một nhà sư có ảnh hưởng toàn cầu và là đồng minh của Martin Luther King, ông đã ủng hộ cái mà ông gọi là “Phật giáo dấn thân”, áp dụng các nguyên tắc của nó trong việc thúc đẩy hòa bình.
Thích Nhất Hạnh trong căn phòng của mình tại một ngôi chùa ở Việt Nam vào năm 2019. Ông đã bị lưu đày khỏi đất nước của mình sau khi phản đối chiến tranh ở đó vào những năm 1960
Thích Nhất Hạnh, một nhà sư Phật giáo Việt Nam, một trong những thiền sư có ảnh hưởng lớn nhất thế giới, truyền bá thông điệp về chánh niệm, từ bi và bất bạo động, đã qua đời hôm thứ Bảy tại tổ đình Từ Hiếu, Huế, Việt Nam. Ông ấy đã 95 tuổi.
Sự viên tịch do Làng Mai – tổ chức tự viện của Ngài thông báo. Ngài bị xuất huyết não nặng vào năm 2014 khiến Ngài không thể nói được, mặc dù Ngài có thể giao tiếp thông qua cử chỉ.
Một tác giả, nhà thơ, nhà giáo và nhà hoạt động vì hòa bình, Thích Nhất Hạnh đã bị lưu đày khỏi Việt Nam sau khi phản đối chiến tranh vào những năm 1960 và trở thành một tiếng nói hàng đầu trong phong trào mà Ngài gọi là “Phật giáo dấn thân”, việc áp dụng các nguyên tắc Phật giáo vào cải cách chính trị và xã hội .
Băng qua nhiều quốc gia trong các chuyến lưu giảng ở Hoa Kỳ và Châu Âu (ông thông thạo tiếng Anh và tiếng Pháp), Thích Nhất Hạnh (phát âm là tik nyaht hahn) là một người có ảnh hưởng lớn đối với các nhà thực hành Phật giáo phương Tây, thúc giục việc nắm lấy chánh niệm, mà trang web của ông mô tả là “năng lượng của nhận thức và tỉnh thức cho đến thời điểm hiện tại.”
Trong cuốn sách “Bình yên là mỗi bước đi: Con đường chánh niệm trong cuộc sống hàng ngày”, Ngài viết, “Nếu chúng ta không hoàn toàn là chính mình, thực sự trong giây phút hiện tại, chúng ta sẽ bỏ lỡ mọi thứ.”
Số người theo dõi Ngài ngày càng tăng khi Ngài thành lập hàng chục tu viện và trung tâm tu tập trên khắp thế giới. Làng Mai nguyên thủy, gần Bordeaux, miền tây nam nước Pháp, là tu viện lớn nhất trong số các tu viện của Ngài và nhận được sự viếng thăm của hàng ngàn người mỗi năm.
Năm 2018, Ngài trở về Huế, miền Trung Việt Nam, sống những ngày cuối cùng tại chùa Từ Hiếu, nơi Ngài đã xuất gia khi còn là một thiếu niên.
Thích Nhất Hạnh bác bỏ ý kiến về cái chết. Ông viết trong cuốn sách “Không chết, không sợ hãi”. “Chúng không có thật.“
Ngài nói thêm: “Đức Phật dạy rằng không có sinh; không có cái chết; không có sắp tới; không có đi; không có giống nhau; không có gì khác biệt; không có cái bản Ngã vĩnh viễn; không có sự hủy diệt. Chúng tôi chỉ nghĩ rằng có”.
Ngài viết, sự hiểu biết đó có thể giải phóng mọi người khỏi nỗi sợ hãi và cho phép họ “tận hưởng cuộc sống và đánh giá cao cuộc sống theo một cách mới”.
Linh mục Tiến sĩ Martin Luther King Jr. với Thiền sư Thích Nhất Hạnh tại một cuộc họp báo ở Chicago năm 1966. Tiến sĩ King đã đề cử ông cho giải Nobel Hòa bình vào năm sau.
Mối quan hệ của Ngài với Hoa Kỳ bắt đầu vào đầu những năm 1960, khi Ngài học tại Đại học Princeton và sau đó giảng dạy tại Cornell và Columbia. Ngài có ảnh hưởng đến phong trào hòa bình của Mỹ, thúc giục Mục sư Tiến sĩ Martin Luther King Jr. phản đối Chiến tranh Việt Nam.
Tiến sĩ King đã đề cử Ngài cho giải Nobel Hòa bình năm 1967, nhưng giải thưởng này không được trao cho bất kỳ ai vào năm đó.
“Cá nhân tôi không biết có ai xứng đáng hơn vị sư hiền lành đến từ Việt Nam này,” Tiến sĩ King viết cho Viện Nobel ở Na Uy. “Những ý tưởng của Ngài ấy về hòa bình, nếu được áp dụng, sẽ xây dựng một tượng đài cho chủ nghĩa đại đoàn kết, cho tình anh em thế giới, cho nhân loại.”
Thích Nhất Hạnh tên khai sinh là Nguyễn Xuân Bảo, Ngài sinh ra tại Huế vào ngày 11 tháng 10 năm 1926. Ngài gia nhập một thiền viện năm 16 tuổi và theo học Phật pháp ở đó với tư cách là một sa di. Khi xuất gia năm 1949, Ngài lấy pháp danh là Thích Nhất Hạnh. Thích là một họ danh dự được sử dụng bởi các tăng ni Việt Nam. Đối với những người theo Ngài, Ngài được gọi là Thầy, (hơn cả teacher).
Vào đầu những năm 1960, Ngài thành lập Trường Thanh niên phụng sự Xã hội, một tổ chức cứu trợ cơ sở ở miền Nam Việt Nam sau đó. Nó đã xây dựng lại những ngôi làng bị đánh bom, thiết lập trường học, thành lập trung tâm y tế và đoàn tụ các gia đình bị mất nhà cửa do chiến tranh.
Thích Nhất Hạnh bắt đầu viết và lên tiếng phản đối chiến tranh và vào năm 1964, đã xuất bản bài thơ “Lên án” trên một tuần báo Phật giáo. Tóm lược một phần:
Bất cứ ai đang nghe, hãy là nhân chứng của tôi:
Tôi không thể chấp nhận cuộc chiến này.
Tôi không bao giờ có thể, tôi sẽ không bao giờ.
Tôi phải nói điều này một nghìn lần trước khi tôi bị giết.
Tôi giống như con chim chết vì người bạn đời của nó,
rỉ máu từ chiếc mỏ gãy của nó và kêu lên:
“Hãy coi chừng! Quay lại và đối mặt với kẻ thù thực sự của bạn
– tham vọng, bạo lực hận thù và tham lam.”
Bài thơ khiến Ngài bị gán cho cái mác “nhà thơ phản chiến“, và Ngài bị tố cáo là một nhà tuyên truyền thân Cộng sản.
Thích Nhất Hạnh đến cư trú tại Pháp khi chính quyền miền Nam Việt Nam từ chối cho phép Ngài trở về từ nước ngoài sau khi ký kết Hiệp định Hòa bình Paris năm 1973.
Ngài đã không thể trở về Việt Nam cho đến năm 2005, khi chính quyền Cộng sản cho phép Ngài giảng dạy, thực hành và đi du lịch khắp đất nước. Hoạt động chống chiến tranh của Ngài vẫn tiếp tục, và trong một cuộc nói chuyện tại Hà Nội năm 2008, Ngài nói rằng cuộc chiến tranh Iraq là kết quả của sự sợ hãi và hiểu lầm, trong đó bạo lực tự gây ra.
Ngài nói: “Chúng tôi biết rất rõ rằng máy bay, súng và bom không thể xóa bỏ những nhận thức sai lầm. Chỉ có lời nói yêu thương và sự lắng nghe từ bi mới có thể giúp con người sửa chữa những nhận thức sai lầm. Nhưng các nhà lãnh đạo của chúng tôi không được đào tạo theo kỷ luật đó, và họ chỉ dựa vào lực lượng vũ trang để loại bỏ chủ nghĩa khủng bố”.
Thích Nhất Hạnh trong một buổi lễ ở Thành phố Hồ Chí Minh năm 2007. Ông đã sống lưu vong hàng chục năm.
Vào năm 2013, trong nhiều chuyến thăm đến các trung tâm có tầm ảnh hưởng ở phương Tây, Ngài đã phát biểu tại trụ sở chính của Google ở Thung lũng Silicon, đưa thông điệp về sự chiêm nghiệm tĩnh lặng đi đầu trong thời đại kỹ thuật số năng lượng cao.
“Chúng tôi có cảm giác rằng chúng tôi bị choáng ngợp bởi thông tin,” Ngài nói với các công nhân lắp ráp. “Chúng tôi không cần nhiều thông tin như vậy.”
Và Ngài ấy nói: “Đừng cố gắng tìm ra giải pháp bằng đầu óc suy nghĩ của mình. Không suy nghĩ là bí quyết thành công. Và đó là lý do tại sao khoảng thời gian chúng ta không làm việc, khoảng thời gian đó có thể rất hiệu quả, nếu chúng ta biết cách tập trung vào thời điểm này”.
Về tác giả Seth Mydans:
Seth Mydans đã báo cáo với tư cách là phóng viên nước ngoài và trong nước của The New York Times và ấn phẩm cùng hệ thống của nó, The International Herald Tribune, từ năm 1983 đến năm 2012. Ông tiếp tục đóng góp cho The Times.
Một phiên bản của bài báo này được in vào ngày 22 tháng 1 năm 2022, Mục A, Trang 21 của ấn bản New York với tiêu đề: Thích Nhất Hạnh, 95 tuổi, Nhà sư, Thiền sư và Nhà hoạt động Hòa bình.
Phổ Minh/Vẻ Đẹp Phật Giáo dịch bản từ New York Times
