Dù bị thực dân Pháp dùng nhục hình tra tấn dã man và hành hình nhưng người chiến sỹ cách mạng kiên trung, liệt sỹ Thích Thanh Tân, trụ trì chùa Vĩnh Nghiêm (Bắc Giang) không để lộ một dòng thông tin. Sau hơn 70 năm lưu lạc, hài cốt liệt sỹ đã được rước và truy điệu trang trọng tại chùa Vĩnh Nghiêm.
Vừa qua, vào tháng 9/2018, tại chùa Vĩnh Nghiêm, xã Trí Yên, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Bắc Giang trọng thể tổ chức Lễ truy điệu liệt sỹ Thích Thanh Tân.
Liệt sỹ Thích Thanh Tân có tên tục là Nguyễn Bá Thế (SN 1883), quê quán thôn Quế Tân, xã Quế Tân, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh.
Liệt sỹ Thích Thanh Tân sinh ra trong một gia đình nho giáo có truyền thống cách mạng. Năm 15 tuổi, thầy được mẹ đưa lên chùa Vĩnh Nghiêm tu học, đến năm 1939, thầy được cử làm Trưởng chốn tổ Trúc Lâm Vĩnh Nghiêm.
Trong thời gian tu tại chùa, thầy đã sớm hoạt động cách mạng. Thầy tham gia thành lập Uỷ ban Việt Minh liên Việt, trụ sở tại chùa Nội Bò (xã Đức Giang, Yên Dũng, Bắc Giang). Thầy tích cực vận động nhân dân chống Pháp, tham gia vào nhiều phong trào cứu đói, chữa bệnh cho nhân dân và trực tiếp tham gia nhiều trận chặn đánh càn quét của thực dân Pháp như: Đánh bốt Chợ Xa tại xã Thái Đào (Bắc Giang), Bốt Nam Tào tại huyện Chí Linh (Hải Dương).
Năm 1944, thầy được bầu giữ chức Chủ tịch Hội phật giáo Bắc kỳ. Tháng 12 năm 1946 thầy được bầu giữ chức Chủ tịch Hội phật giáo cứu quốc Bắc Kỳ. Ông đã kêu gọi, dìu dắt nhiều nhà sư tham gia hoạt động kháng chiến, thành lập Đội du kích Phật giáo.
Đêm ngày 24 tháng 9 năm 1947, thực dân Pháp đã đưa 300 binh lính bao vây chùa Nội Bò và bắt được thầy. Khi bị bắt, trên người thầy còn giữ nhiều giấy tờ bí mật phục vụ kháng chiến, có thẻ Việt Minh và thẻ Đảng. Giặc Pháp dùng nhục hình tra tấn để ép thầy khai hoạt động của tổ chức. Nhưng với lòng yêu nước kiên trung và sự dũng cảm của người chiến sỹ cách mạng, ông đã kiên quyết không khai. Đến ngày mùng 7 tháng 12 âm lịch năm 1947, giặc Pháp đưa thầy ra ngã ba Phượng Nhãn hành hình.
Sau khi thầy hy sinh, gia đình cùng các nhà sư đã tổ chức tìm kiếm thi hài trong nhiều năm nhưng không có kết quả. Đến ngày 10/12/2011 qua tìm kiếm, xác minh đã xác định hài cốt của thầy hiện đang nằm trong lòng đê đoạn bị vỡ năm 1971 thuộc thôn Nam Sơn, xã Đồng Phúc, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang. Gia đình, con cháu cùng Giáo hội Phật giáo tỉnh Bắc Giang đã kết hợp với chính quyền địa phương, ban quản lý thôn Nam Sơn, xã Đồng Phúc tổ chức khai quật tìm được hài cốt của thầy.
Ngày 26/7/2018, thầy đã được Đảng và nhà nước truy tặng Bằng tổ Quốc ghi công.
Anh Thế
