Trên con đường tâm linh, lắm lúc người ta làm đẹp lòng, đẹp trí nhau chẳng phải bằng vỏ bọc của sự am tường, tinh thông Thánh tạng mà xuất phát bởi những rung động trong đạo đức, nhân cách con người.
Cuộc sống đôi khi không cần quá nhiều những lý lẽ, suy tư để thật sự ngưỡng mộ, quy kính một ai đó. Vì thực tế, trên con đường tâm linh, lắm lúc người ta làm đẹp lòng, đẹp trí nhau chẳng phải bằng vỏ bọc của sự am tường, tinh thông Thánh tạng mà xuất phát bởi những rung động trong đạo đức, nhân cách con người. Và có lẽ, cố Ni trưởng thượng Huệ hạ Giác – Viện chủ, Tông trưởng Tông phong Tịnh Độ Non Bồng, cũng là một người được vạn người tôn kính trong ý nghĩa và thâm tình như thế. Với sự quý trọng ấy, hiếm ai tránh khỏi được sự bùi ngùi, tiếc thương khi từ nay bóng dáng Già (Ni trưởng Huệ Giác) đã chính thức khép lại sau 84 năm trụ thế, xuất gia tu học và hành đạo.
Được đến cung tiễn một bậc thạch trụ tòng lâm của Ni giới tỉnh Đồng Nai, cũng là bậc Tôn sư của những người bạn đồng học, đồng phạm hạnh, tôi không thể diễn tả hết cảm tưởng của mình về Già. Dẫu vậy, ít nhiều trong chặng đường học đạo, tôi cũng hữu duyên được Già sách tấn chí hướng học tập cùng TT. Thiện Quý, Ni sư Diệu Thắng, NS. Diệu Chí và NS. Hương Nhũ. Dấu ấn về Già vì thế lại gần gũi hơn trong những câu chuyện, những dự án “Nữ giới Phật giáo tiên phong, phủ trống đồi trọc bảo vệ môi trường” tại Tọa đàm Ni giới Đồng Nai năm 2018 – một mô hình kiểu mẫu về trồng rừng cần được nhân rộng trong nước và quốc tế vào đầu thập niên 80 của thế kỷ XX. Từ việc làm đó, Già không chỉ tạo nên điểm nhấn cho tinh thần nhập thế bi hùng của nữ giới Phật giáo Nam Bộ trong chặng đường hiện tại mà còn truyền cảm hứng cho Ni chúng nhiều thế hệ mai sau.
Ngoài ra, Già còn hoạt động tích cực trong các Phật sự như:
– Hoằng pháp, giáo dục Tăng Ni, Phật tử;
– Nghiên cứu học thuật, sáng tác thơ văn và ấn tống kinh sách;
– Trùng tu, vận động, kiến thiết nhiều công trình chùa, tháp, Phật học đường,…
– Mở rộng các hoạt động kinh tế nhà chùa, từ thiện xã hội,…
Đạo nghiệp của Già để lại là một di sản đồ sộ được đánh dấu trên nhiều phương diện, bao quát trong cái nhìn đa chiều, vô tiền khoáng hậu. Chỉ riêng nói đến trách nhiệm đối với Tông phong, Già đã mở mang và góp phần làm lớn mạnh sự tồn tại của một quần thể gồm 185 tự viện trên toàn quốc; 1.294 vị Tăng Ni với 1.550.000 tín đồ Phật tử trong và ngoài nước.
Sau những chặng đường dài vun vén cho Đạo pháp nở hoa, Già đã khép lại trang sử của mình trong hai từ chân quê và giản dị, qua sứ mạng trồng rừng và trồng người. Tán dương công đức của Già vì vậy không chỉ gói gọn trong những bằng khen đến từ Thủ tướng Chính phủ, các ban, ngành cấp quốc gia, mà hiện thực phải nói rằng: Người là nguyên khí, là bóng mát của Phật pháp Tịnh Độ Non Bồng, tự nguyện trang nghiêm thánh cảnh Tịnh Độ nhơn gian từ trong chiều sâu nhận thức và hành động. Đó là lý do mà không ít nhân sĩ trí thức ngưỡng mộ và tán thán đạo tâm về bậc chân tu khả kính của mình.
Dưới những ngọn nến lung linh và hương trầm quyện tỏa của đêm sau cùng tiễn biệt Già, TS. Dương Hoàng Lộc (1) bộc bạch: “Trong tâm tôi cung kính Già như một vị Bồ tát thị hiện giữa đời thường. Nhiều lần gặp và trò chuyện với Già, tôi xem đó là phước duyên lớn của đời mình…” Đặc biệt, TS. Lê Thị Hằng Nga (2) cũng gửi điện phân ưu bày tỏ sự kính thương vô hạn về Già trong những lời lẽ hết đỗi giản đơn mà càng nghe càng sâu lắng: “Có những người con gặp hằng ngày, nhưng không để lại dấu ấn gì trong con khi người ấy đi xa. Nhưng có những người con chỉ gặp một vài giây phút ngắn ngủi, nhưng để lại dấu ấn trong con cả cuộc đời.”
Dẫu biết rằng, ngôn ngữ trần gian không thể nào chuyển tải hết thâm ý và đức độ cao sâu mà Già đã dày công cống hiến. Nhưng trước di ảnh và nhục thân Người, xin gói gém tất cả tâm tình bằng những lời lẽ đơn sơ, mộc mạc, để một lần nữa kính cẩn niệm ân bậc Thầy mô phạm, một tấm gương sáng trong sự nghiệp nhập thế độ sanh. Đồng kính lời sẻ chia nỗi mất mát, đau thương đến tất cả Tông môn, pháp quyến. Thành kính nguyện cầu giác linh Ni trưởng cao đăng Phật quốc và trong suối nguồn tâm linh diệu pháp, cầu mong Ni trưởng sớm hòa nhập vào đại ngã của vũ trụ, hội nhập Ta bà, tiếp tục vun bồi giáo dưỡng cho các thế hệ hôm nay và mai sau.
Người về ngã bóng non ngàn
Linh Sơn pháp vũ Kiều Đàm chơn như
Ai màng Tịnh Độ phù hư
Rừng xanh khóc gọi mây từ mù khơi.
Nhất tâm đảnh lễ: Linh Sơn Đường Thượng, Từ Lâm Tế Gia Phổ, Tứ Thập Nhị Thế, Pháp húy thượng Lệ hạ Cưng, tự Hồng Hoa, hiệu Huệ Giác tân viên tịch Ni trưởng Giác linh.
NS.TS. Như Nguyệt